Cholesterol jest to związek niezbędny do wytwarzania hormonów nadnerczowych, płciowych, , witaminy D3 czy kwasów żółciowych. Jest również składnikiem błon komórkowych. Warto wiedzieć, że cholesterol jest zarówno produkowany przez nasz organizm, jak i dostarczany ‘z zewnątrz’ wraz z pożywieniem.
Z cholesterolem jest podobnie jak z innymi związkami, z jednej strony jest niezbędny , a z drugiej jego nadmiar jest szkodliwy.
Istotna jest widza że istnieją 2 rodzaje cholesterolu:
LDL – czyli potocznie ZŁY CHOLESTEROL – krążąc w tętnicach ma fatalną właściwość tworzenia złogów na ścianach naczyń czyli powodowania miażdżycy. Zjawisko analogiczne do zalegania kamienia na ścianach rur.
HDL – potocznie DOBRY CHOLESTEROL – odpowiedzialny jest za pozbycie się zbytecznego cholesterolu i dostarczenie go do wątroby, gdzie powinien być zmetabolizowany i wydalany z żółcią. Na zasadzie analogii jest to środek do czyszczenia rur.
Oznacza to, że dla naszego organizmu najkorzystniejszy jest
wysoki poziom ‘dobrego’ HDL przy jednoczesnym niskim poziomie ‘złego’ LDL.
Praktyczna porada – Bardzo istotne jest aby podczas badań laboratoryjnych
oznaczać nie tylko stężenie cholesterolu całkowitego, ale przede wszystkim
poziomy LDL i HDL. Całkowity cholesterol jest sumą wszystkich frakcji, zarówno
dobrych, jak i tych złych.
Normy – czyli kiedy do lekarza.
Prawidłowe wyniki u zdrowych osób wynoszą:
- LDL poniżej 115 mg/dl
- HDL powyżej 48 mg/dl u kobiet oraz 40 mg/dl u mężczyzn
- Całkowity cholesterol max 190 mg/dl
Uwaga ! U osób cierpiących na choroby krążenia powyższe normy są znacznie obniżone i określone szczegółowo przez kardiologa w zależności od stopnia zaawansowania choroby i przebytych zabiegów. Przykładowo u osób po zawale serca lub udarze mózgu wytyczne określają maksymalny poziom LDL od 70 mg/dl (umiarkowany stopień ryzyka) do 55 mg/dl (bardzo duży stopień ryzyka).
Typowe pytania:
- Jak obniżyć ‘zły cholesterol’ LDL ? : po pierwsze unikać tłustych mięs, pączków, ciast, przetworzonej żywności w puszkach. Schabowy powinien przejść do historii😊 Zamiast niego zalecane są warzywa, owoce , ryby, chude mięso czy produkty z dużą zawartością błonnika.
Bardzo istotny jest również ruch w postaci min 20 min ciągłego spaceru min 3 razy tygodniowo (spacery od telewizora do lodówki się nie uwzględnia 😊) oraz prawidłowe nawodnienie – spożywanie wody alkalicznej czyli o pH powyżej 7.5 w ilości minimum 1.5 litra dziennie.
- Czy jeśli prowadzę zdrowy tryb życia, biegam w maratonach i ćwiczę na siłowni to nie grozi mi miażdżyca ?
Niestety nie ! Niektóre osoby mają obciążenia genetyczne i bez względu tryb życia mają tendencję to wysokiego poziomu ‘złego’ LDL – czyli do hiperlipidemi. Zaletą prawidłowego trybu życia jest wolniejszy postęp choroby. Sposób dziedziczenia sprawia, że choroba dotyka nawet 50 proc. członków ‘obciążonej genetycznie’ rodziny i jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Dlatego warto mieć świadomość na co chorują rodzice oraz dziadkowe i co minimum 3 lata badać cholesterol bez względu na brak dolegliwości.
- Czy wysoki ‘zły’ LDL powoduje jakieś widoczne dolegliwości ?
Niestety przez lata choroba nie daje o sobie znać, nie odczuwamy żadnych niepokojących objawów. Jeśli mamy szczęście to choroba zostanie wykryta przypadkowo w trakcie innych badań. Choroba ujawnia się najczęściej w postaci zaawansowanych chorób układu krążenia czyli gdy wyraźnie odczuwamy mniejszą tolerancja wysiłku, pojawia podwyższone ciśnienie (>140/90), skoki ciśnienia, duszności czy bóle w klatce piersiowej. Niestety często o chorobie dowiadujemy się przy okazji ‘odwiedzin’ na SOR z nagłym zawałem serca. Badania przesiewowe wskazują że aż 60 % osób chorych na hiperlipidemie nie jest zdiagnozowanych.